In badan oo naga mid ah waxay cajis iyo culeys badan kala kulmaan sidii ay u soo kici lahaayeen xilliyada aroorta ka dib hurdadii habeenka.
Waxaa laga yaabaa in ay nala tahay in aan xalay seexannay hurdo wanaagsan balse marka uu dhawaaqo gambaleelka saacadda, waxaad arkeysaa in badan oo naga mid ah oo hurdadii aan ka kacayn, iyaga oo isleh shan daqiiqo oo dheeraad ah ku darso.
Balse Lucy Taylor oo 42 jir ah ayaa xaaladdan ku sugnayd muddo aad u dheer. Lucy in ay hurdada ka soo kacdo waxay u baahan tahay dawo, samaacado cod dhaadheer iyo xitaa dedaal ay ku bixiyaan xubnaha qoyskeeda sababtoo ah waxay qabtaa xanuun afka qalaad lagu yirahdo idiopathic hypersomnia oo sababaya hurdo badan oo aan raaco lahayn.
Haddaba muxuu yahay xanuunkan?
Idiopathic hypersomnia waa xanuun sababaya hurdo aad u badan, waana mid dadka inta badan ku yar sida ay sheegayaan xeel-dheereyaasha caafimaad.
“Waa xanuun igu khasbayo in aan hurdo muddo aad u dheer. Aad ayaan u daalaa maalintii. Hurdaduna ma ahan mid igu filan, mar haddii aan seexdana waa ay igu adag tahay in aan hurdada ka soo kaco,” ayay tiri Lucy
“Muddadii iigu dheereyd ee aan hurdo ayaa ahayd laga billaabo galabnimadii Jimcaha ilaa galabkii Axadda ee xigtay.”
Lucy waa in maalintiiba ay liqdaa 12 ilaa 15 xabbo oo kiniin ah, si ay subixii ugu fududaato in ay hurdada ka soo kacdo isla markaana aysan u lulmoon maalintii oo dhan.
Astaamaha xanuunkan
Khubarada caafiamadka waxay sheegayaan in 100,000 ee qofba xanuunkani laga helo laba qof oo kaliya balse macluumaad badan lagama hayo xanuunkan iyo waxa uu yahay.
Waxaase astaamihiisa ka mid ah:
- Qofka oo maalintii oo dhan u baahan hurdo balse aan helayn wax nashaad ah xitaa haddii uu seexdo saacado badan.
- Qofku in uu lulmoodo xilliyada uu cunnada cunaya ama uu dadka la sheekeysanayo iyo
- In qofku uu hurdo saacado badan habeenkii, xitaa haddii uu maalintii saacado badan hurdayay ama seexday.
Lucy waxay xaaladda haysata ku tilmaantay “jirdil”.
“Waxaan inta badan noqonayaa sida aniga oo ku jira biya hoostooda oo isku dayaya in aan ka soo baxo. Waxaan jeclahay in aan iska hurdo oo cidna aysan idhibin. Waa mid aad iigu adag in aan hurdada iska celiyo oo aan shaqeysto,” ayay tiri Lucy.
Ku tiirsanaanta qoyskeeda
Arrintan ayaa sidoo kale ah mid ku adag qoyska Lucy. Hooyadeed oo lagu magacaabo Sue ayay tahay in hebeenkii oo dhan ay la joogto oo ay dawo siiso si subixii ay u soo kacdo oo ay u shaqo tagto.
“Aad ayaan uga xumaadaa in aan arko xaaladan ay ku nooshahay – xanuunkan inta uusan ku dhicin ka hor, aad ayay nolasheeda u wanaagsanayd,” ayay tiri Sue.
- Waxyaabaha ku qarsoon hurdada maroodiga
- Walwalka haweenka ku dhacaa ma wuxuu sababaa hurda-la’aan?
- Hurdada fiicani hore u toosbay leedahay
“Hadda waxaa dhacaysa in ay arrin isla qorsheeyaan iyada iyo gabadheeda balse hurdada kama soo kici karayso. Marka waa arrin niyad jab ku ah gabadheeda.”
“Haddii aan anigu halkan joogo, waan kicin karayaa si ay arrimaheeda u qabsata balse haddii aan joogin waa ay adag tahay. Markastaa waa in ay heshaa qof kiciya.”
Ma ahan cajis
“Waxay u muuqataa in dadku intooda badan aysan fahmi karin oo waxay u maleeyaan in ay cajisley tahay ama xitaa aysan doonayn in ay hurdada ka kacdo. Marnaba ma fahmayaan in ay arrintan ku dhiban tahay oo nolashu ku adag tahay.”
Sue waxay sheegtay in ay adag tahay in hurdada laga kiciyo Lucy. “Marka ay Lucy huraddo, cidna ma kicin karayso,” ayay tiri Sue
Sue waxay sheegtay in dhawr gambaleel oo cod dheer ay saacadda ugu xiro haddii ay ku kici weydana ay inta u tagto jirkeeda ruxdaa si ay u kacdo.
“Waa ay igu adag tahay in aan arko iyada oo u nool sidan. Waa arrin naxdin leh, mana jiro cilmi-baaris lagu sameeyay xanuunkan.”
Inkastoo xaaladdu ku adag tahay Lucy, haddana Sue waxay sheegeysaa in Lucy tahya qof gagsi badan oo ay ka go’an tahay in nolasheeda ay sii wadato.
“Waa gabar go’aan leh oo ay ka go’an tahay in nolasheeda sii wadato sababtoo ah waa xaalad caafiamad oo aad u adag. Sidoo kale waa ay nasiib badan tahay oo waxay haysataa dhakhtar wanaagsan oo wax badan ka caawinaya.”
