Lahaanshaha sawirkaSONNAMaamulka Hirshabeele ayaa u maara la’ muranka ka dhshay xil ka qaadista gudoomiyihii hore ee gobolka Hiiraan, Yuusuf Axmed Hagar (Daba-Geed) oo ku gacan seyray go’aankii xilka looga qaaday.
Xiisad ayaa wali ka taagan magaalada Beledeweyne ee gobolka Hiiraan, kaddib markii shalay duleedka magaaaladaas ay ku dagaalmeen ciidamo boolis ah iyo kuwa taabacsan guddoomiyaha xilka laga qaaday.
Maleeshiyaad daacad u ah Yuusuf Daba-Geed ayaa waxaa la sheegay inay ku sugan yihiin Beledweyne, iyadoo gudoomiyaha cusub ee la soo magacaabayna uu dagan yahay guriga martida ee gobolkaas.
Madaxweynaha maamulka Hirshabeele, Maxamed Cabdi Waare ayaa sabtidii aynu soo dhaafnay wareegto uu soo saaray waxaa uu xilka kaga qaaday Daba-Geed, hasayeeshee Yuusuf ayaa wali ku adkeysanaya in uu yahay gudoomiyaha sharciga ah ee Hiiraan, isla markaana ay sharci darro tahay warqaddii isaga shaqada looga fariisiyay.
Yuusuf Daba-Geed oo maalmo kahor dhaliilay siyaasadaha madaxweyne Waare ayaa BBC-da uu sheegay in sababaha uu xil ka qaadista u diiday ay ka mid yihiin in wareegtada shaqada looga joojiyay aysan dastuurka maamulkaas waafaqsaneyn.
Inta jeer ee Dabageed xilkaas loo magacaabay
Yuusuf Axmed Hagar (Daba-Geed) oo afar jeer soo noqday guddoomiyaha gobolka Hiiraan ayaa marar badan laga qaaday xilkaas, inkastoo haddana dhowr jeer oo kale dib loo magacaabay.
Daba-Geed ayaa xilkan horay loogu magacaabay sanadihii 2007 iyo 2015-kii, xiliyadii dowladihii Cabdullaahi Yuusuf, Xassan Sheekh Maxamuud iyo sannadkii 2018-ka oo uu soo magacaabay Madaxweynaha maamulka Hirshabeele, taasi oo muujineysa in uu yahay nin looga maarmi waayay xal u helidda arrimaha ka taagan gobolka Hiiraan, marka la eego dhowrka jeer ee loo magacaabay xilka guddoomiyenimo.
Waxaa uu sidoo kale Daba-Geed soo noqday Guddoomiyaha Gobolka Hiiraan xiligii hogaamiye kooxeedyada ay ka talin jireen Soomaaliya.
Lahaanshaha sawirkaSONNAIn marar badan loo magacaabay xilkaas ayay dad badan aaminsan yihiin in uu yahay shakhsi aad u fahansan arrimaha Hiiran oo ay kamid yihiin ammaanka iyo dib u heshisiinta.
“Reer Hiiraan asal ahaan ba ma ogola Maamulka Hirshabeele, waxayna qabaan falaaganimo siyaasadeed, Gudoomiye Dabageed na waa nin taageero degaan ku leh Gobolka Hiiraan.”sidaas waxaa BBC-da u sheegay Xassan Cali oo ka faallooda arrimaha ammaanka.
Dhanka kale madaxweynihii hore ee maamulka Hirshabeele, Cali Cosoble oo markii xilkaas loo doortay xilka guddoomiyaha Hiiraan ka qaaday Yuusuf Daba-Geed ayaa BBC-da u sheegay sababta looga maarmi la’ yahay.
“Anigu markii la ii doortay xilka ayaan ka qaaday, sababtoo ah waxaan u arkay in uu yahay nin aannaan wada shaqeyn karin, markii uu Madaxweyne Waare xilkaas u magacaabay Daba-Geed na waxaa soo jeediyay Madaxweyne ku xigeenka Hirshabeele iyo odayaasha dhaqanka oo u arkay inay u fududaaneyso isku xirka labada gobol ee Hiiran iyo Shabeelaha Dhexe, marka waa talo ay soo jeediyeen dadka deegaanka”, sidaas waxaa BBC-da ku yiri Cali Cosoble.
Markii ugu dambeysay oo xilka hadda laga qaaday loo magacaabay ayuu BBC-da u sheegay in sababta mar walba isaga loo xusho ay tahay in uu yahay nin fahamsan arrimaha gobolkaas.
“Shaqada Gobolka Hiiraan igu ma cusba, saddex jeer ayaa la isoo magacaabay hadda kahor, haddana waa markii afaraad oo waaya aragnimo badan ayaan u leeyahay, sababta la ii soo magcaabay na waxay tahay dadku haddii aysan wax iiga baran ama aysan wax wanaagsan iga fileyn la iima magacaabeen, dadka rabitankooda ayaan saddex jeer ku imaaday, haddii aanan waxba soo kordhinayn ma aysan oggolaadeen in markii afaraad la isoo magacaabo”, sidaas waxaa horay BBC-da ugu sheegay Yuusuf Daba-geed.
Dowladda Federaalka ee Soomaaliya oo arrinkan ka hadashay ayaa sheegtay in ay guddi u saarayso shaqaaqadii Shalay ka dhacday degaanka Kalabayr ee duleedka Magaalada Baladweyne.
Wasiir ku xigeenka Wasaaradda Amniga gudaha ee xukuumadda Federaalka Soomaaliya, oo u warramayay warbaahinta Qaranka ayaa sheegay in guddigan loo igmaday in uu ka warbixiyo, kana keeno xog waafi ah wixii halkaasi ka dhacay iyo ciddii ku Lugta lahayd, waxaana uu intaas raaciyay in dhammaan hay’adaha amniga aysan ka qeyb qaadan wax qalqal gelinaya nabad gelyada iyo in aysan gacan ka geysan wax dhibaato u keeni kara xasillooniga guud.
