Addis Ababa(saxilnews.com)-Waxaa maalin ka hor magaalada Addis Ababa ee dalka Itoobiya gaadhay Madaxweynaha Somaliland Muuse Biixi iyo wafti uu hoggaaminayo oo halkaasi kula kulmay Ra’iisul-wasaarha dalkaasi Abiy Axmed.
Kulanka waftiga Madaxweynaha Somaliland iyo Raysal-wasaaraha Itoobiya 2019moo
Waxaa xiligaasi soo baxay warar sheegaya in madaxweyanah SoomaaliyaMaxamed Cabdullaahi Farmaajo uu isna tegi doono Addis Ababa, inkastoo madaxtooyada Soomaaliya markii dambe ay sheegtay in madaxweynaha oo xiligaasi ku sugnaa dalka jabuuti uu dib ugu laaban doona Muqdisho.
Labada dhinac ee Soomaaliya iyo Somaliland waxay marwalba ku celceliyaan inay diyaar u yihiin wadahadallo dhexmara, balse waxaa la isweydiinayaa halka ay wax ka socon la’ yihiin iyo sida Itoobiya ay uga miro dhalin karto heshiis labada dhinac ay garaan.
“Dedaalka Itoobiya ay ku jirto in lagu guuleysan karo, waayo Itoobiya waa dal Afrikaan ah, labada dhinac ee wada hadlaya waa la jaar, xiriir fiican ayay la leeyihii, duruufaha, siyaasadda iyo dhaqanka Afrikaanka waa dad uga faham badan dowladad Turkiga iyo dowladaha reer Yurub, marka runtii way kaga haboon tahay in Turkiga lagu qabto”. Waxaa sidaasi BBC-da ku yiri Cabdiraxmaan Caddami oo ka faalooda arrimaha geeska Afrika.
Kulankii dhex maray Abiy Axmed iyo Muuse Biixi ayaa ayaa looga hadlay arrimo dhowr ah oo ay kamid yihiin sidii loo xoojin lahaa wada shaqeynta labada dhinac.
“Madaxweyne Biixi waxaa uu qiray dedaalada uu wado ra’iisulwasaare Abiy Axmed ee ku aadan isu soo dhawaanshaha gobolka, waxaana uu aqbalay baaq uga yimid ee ahaa in lasii xoojiyo xiriirka wadashaqeyneed ee ka dhaxeeya maamulka Somaliland iyo dowladda federaalka ee Itoobiya.” Sidaasi waxaa lagu sheegay warbaahinta dowladda Itoobiya lala xiriiriyo ee Fana.
Lahaanshaha sawirkaMADAXTOOYADA SOMALILANDFana ayaa sidoo kale kusoo warrantay in lagu heshiiyay sidii loo sii amba qaadi lahaa wadahadalo dhexmara labada dhinac.
Dowladda federaalka ee Soomaaliya oo iyana arrintaasi ka hadashay ayaa bogaadisay sida Madaxweyne Muuse Biixi Cabdi uu u aqbalay “in Maamulkiisa iyo Dowladda Federaalka Soomaaliya ay wada shaqeyn dhaw yeeshaan,”
“Dowladdu waxay u aragtaa in tallaabo wanaagsan hore loo qaaday, waxayna xoojineynaa aqbalaadda Madaxweyne Muuse, iyada oo diyaar u ah in ay ka miro dhaliso wada shaqeyntaas.” ayay intaas ku dartay.
Dowladda Federaalka Soomaaliya waxaa kale oo ay sheegtay inay u taagantahay sidii hore loogu sii wadi lahaa wada hadallada xoojinaya wadashaqeynta, loona abuuri lahaa jawi wanaagsan iyo horumar.
Waxaa arrintan sidoo kale ka hadlay Somaliland oo sheegtay “in la isku af-gartay in arrimaha Jamhuuriyadda Somaliland iyo Soomaaliya lagu xalliyo wadahadal iyo fagaare caalami ah, lagana fogaado wax kasta oo keeni kara colaado cusub iyo xasarado hor leh oo ka curta Gobolka Geeska Afrika.”
Lahaanshaha sawirkaPM OF ETHIOPIAMustaqbalka maxaa xal ah?
Mar hadii ay muuqato in labada dhinac ay doonayaan in ay wada hadlaan, waxay dad badan qabaan aragti ah in heshiis la gaaro ay ka horeyso is fahan iyo isu soo dhawaansho.
Waddada loo mari karo in labada dhinac ay xal garaan ayuu Cabdiraxmaan Caddami oo ka faalooda arrimaha geeska Afrika sheegay in ay ka horeyaan arrimo dhowr ah.
“Waa in kaslooni badan la abuuro iyo in kulamadu bataan oo in badan la is arko iyo in beesha caalamku ay qeyb ka noqoto oo ay fududeyso, labada geesoodna ay culeys ku saarto in xal laga gaaro wada hadallada.” Ayuu yiri Caddami.
Wuxuu intaas ku daray in arrimahaasi ay kala horreeyaan.
“Dabcan Soomaaliya mowqifkoodu waxaa weeye in midnimada muqadas tahay, dastuurkooduna way ku taallaa, Somaliland-na madaxbanaanida waa muqadas, dastuurkooda ayayna ku taallaa, hasa ahaatee midna Qur’aan ma aha oo waxbaa la isla gaari karaa ama ha la isku noqdo ama ha la kala tago, laakiin af ay ku wada hadlaan iyagoo isku kalsoon oo la dhex jooga oo mid walba daliishiisa iyo waxa uu la imaanayo beesha caalamka hareer fadhido; anigu waxaan qabaa in wax uun lagu heshiin karo”. Ayuu raaciyay Caddami.
Wadahadaladii horay u dhexmaray Soomaaliya iyo Somaliland ayaan wax miro dhal kasoo bixin, waxaana in muddo ah hakad galay wadahadalada labada dhinac.
Dowladda Turkiga ayaa safiirkii hore ee u qaabilsanaa Soomaaliya u magacawday in uu garwadeen ka noqdo wadahadallada Soomaaliya iyo Somaliland.
Hasayeeshee hada oo ay arrinta gacanta ku heyso dowladda Itoobiya ayaa waxaan kala cadeyn sida ay isu qaadan karaan dedaallada ay wadaan labada dhinac iyo in Itoobiya iyo Turkiga ay isku meel wax u wadaan.
Xigasho BBCSomali.com.
